تشنج در اثر تب بالا
در حدود 5 درصد یعنی 5 نفر از هر 100 نفر کودکان در سنین 6 ماهگی تا 5 سالگی
اگر مبتلا به بیماری های شایع عفونی مخصوصا اسهال عفونی و بیماریهای بثوری کودکان گردند اگر تب آنها بالا رود دچار تشنج میشوند
ابتدا دستها و پاها و تنه آنها سفت میشود سپس سفتی تبدیل به حرکات تکان خوردن میگردد و کودک به گوشه ای خیره میشود و معمولا هوشیاری خود را از دست میدهد
مدت این نوع تشنج بسیار کوتاه است و بیشتر از 2-3 دقیقه طول نمیکشد معمولا کمتر از 15 دقیقه
پس از توقف تشنج کودک بی حال است و به خواب میرود وپس از مدت کوتاهی بیدار میشود و هیچ گونه علائم عصبی ندارد
منبع کتاب من و کودک من تالیف دکتر جواد فیض از انتشارات امیرکبیر

مراحل رشد و تحول انسانی(چهار سالگی)

خصوصیات جسمانی-حرکتی
1-سرعت افزایش قد و وزن کمتراز سه سالگی است
2- فعال وپرانرژی است .
3-مستعد ابتلا به بیماریهای دوران کودکی است.
4-از فعالیت هایی که باعث تحرک عضلانی می شود لذت می برد.
5-در مقایسه با سه سالگی بین چشمان و دستان وانگشتان هماهنگی بیشتری برای گرفتن اشیا وجود دارد.
6-در حرکات کودک توازن وهماهنگی دیده می شود.
7-با برداشتن گامهای متناوب از پله ها بالا می رود
8-می تواند با پنجه های پا بدود و روی نوک پا بایستد
9-می تواند لی لی کند.
10-به سرعت دوچرخه می راند وبا مهارت دور می زند
11-از وسایل وجاهای بلند بالا میرود
12-می تواند به هوا بپرد بچرخد وتاب بخورد
13-می تواند دایره و مثلث ترسیم کند
14 – می تواند شکل آدم را که سه یا چهار قسمت دارد ترسیم کند
15- به علت توانایی جسمانی وحرکتی می تواند بسیاری از کارهای شخصی را مانند پوشیدن کفش ولباس شستن صورت و رفتن به دستشویی را خود انجام دهد.
خصوصیات عقلی-ذهنی
1 -خودمدار و خودمرکز است ونقطه نظرهای دیگران را به خوبی درک نمی کند
2-رابطه بین کل و جزء را به خوبی نمی فهمد
3- خصوصیات جانداران را به موجودات بی جان نسبت می دهد
4- همه چیزرا ساخته دست انسان می داند
5- قدرت تقلید در او شدید است وحتی چیزهایی را که در زمان حال دیده نمی شود تقلید می کند(تقلید در غیاب الگو)
6-به یادگیری علاقه مند است
7- کنجکاو است وزیاد سوال می کند
8-به رابطه بین علت و معلول پی می برد
9-به علت گستردگی زمینه توجهش به قصه های طولانی علاقه مند است
10-درتخیلات خود غرق می شودومیان تخیلات و واقعیات تفاوتی قایل نیست
11-شناخت او بر اساس تجربیات ملموس است
12-معنی لغات را می پرسد
13-درباره مرگ ونحوه تولد کودک کنجکاو است وغالبا در این دو مورد سوال می کند
14-بلندی کوتاهی بزرگی و کوچکی اشیا را تشخیص می دهد
15-شروع به درک زمان گذشته وحال می کند
خصوصیات عاطفی
1-به کودکان علاقه بیشتری نشان می دهد
2-در مقایسه با سه سال اول زندگی احساس او به خانواده بیشتر وشدیدتر می شود
3-به آسانی گریه می کند
4-نسبت به کارهای دیگران علاقه نشان می دهد
5-به تواناییهای خود اطمینان دارد
6-از اشخاص ناشناس حیوانات وصداها می ترسد
7-به بیان خود اطمینان دارد
8-محرکهای خارجی اورابه آسانی دچار دگرگونیهای عاطفی(ترس حسادت وخشم) می کند
9-اگر اورا از کاری که می خواهد انجام دهد بازدارند اعتراض می کند
10-به برادران وخواهران کوچکتر از خود علاقه نشان می دهد واز ناراحتی آنها اندوهناک می شود
خصوصیات اجتماعی
1-در مقایسه با سه سالگی به بازیهای گروهی علاقه بیشتری نشان می دهد
2-دوستان محدودی پیدا می کند
3-تمایل بیشتری دارد که با همجنسان خود بازی کند
4-دیگران را در اموال خود شریک می کند
5-برای نشان دادن قدرت وقید ناپذیری خود معمولا کتک میزند لگد می پراند می شکند وفرار می کند
6-بی احترامی نسبت به دیگران واستفاده از کلمات نا مطلوب در او دیده می شود
7-در روابط اجتماعی نسبت به دستورات سرکش است ومخالفت می ورزد
8-در روابط اجتماعی خود سختی وخشونت نشان می دهد
9-قید ناپذیر است وبه اصول وقواعد اجتماعی اعتنا ندارد
10-در چهارونیم سالگی نسبت به بزرگترها کمتر سرکشی نشان می دهد
11-در چهارونیم سالگی نوع بازیهای او آرامتر است وبهتر می تواند عدم موفقیت را تحمل کند
کتاب : مراحل رشد وتحول انسان ،دکتر محمد رضا شرفی

مراحل رشد و تحول انسانی(سه سالگی)
خصوصیات جسمانی-حرکتی
وزن و قد با سرعت افزایش می یابد ولی در مقایسه با سنین گذشته سرعت آن کمتر است فعال وپرانرژی است ولی زود خسته می شود
مستعد ابتلا به بیماریهای دوران کودکی است.
با برداشتن پا یکی پس از دیگری از پله ها بالا می رود
برای پایین آمدن هردوپارا روی یک پله می گذارد
ازوسایل گوناگون به راحتی وبا مهارت بالا می رود
می تواند سه چرخه براند
خصوصیات عقلی-ذهنی
1 -خودمدار است وبه دیگران کمتر توجه دارد
2-مسایل را از دید خود می بیند ونقطه نظرهای دیگران را درک نمی کند
3-فکر میکند همه چیز ساخته دست بشر است
4- فکر می کند که همه جمادات خصوصیات موجودات جاندار را دارا هستند
5 - به وسیله واژه ها وتجربه ها وخاطرات گذشته را به یاد می آورد
6- قدرت تقلید شدید دارد
ازتجارب خود برای مادرش صحبت می کند
حکایات ساده وقابل فهم را تکرار می کند
اشیای آشنایی را که می بیندنام می برد
به طور قابل فهم حرف می زند
11-معمولا دویاسه رنگ رامی شناسد ونام می برد
12-به قصه گوش می دهد و میخواهد قصه هایی را که دوست دارد دوباره بشنود
13-نسبت به مسایل جنسی کنجکاوی نشان می دهد
14-سوالات زیادی میپرسد که با چه و کجا شروع می شود

خصوصیات عاطفی
انحصار طلب است
به تایید بزرگترها نیاز دارد
تحت تاثیر وضع و موقعیت کلی خانواده است
ستیزه جو و لجباز است
اگر مانع خواسته هایش شوند عکس العمل پرخاشگرانه نشان می دهد
میل به رهبری دارد
به برادران و خواهران کوچکتر از خود محبت نشان می دهد
به خود و فعالیت های خود مباهات می کند
در سن سه ونیم سالگی به علت سازگاری اخلاقی احساس عدم اطمینان وامنیت نسبت به خود ودیگران می کند
10-در سن سه ونیم سالگی ناآرامی ونا ایمنی غالبا با گریه وسوالاتی مثل مادر مرا دوست داری؟ ظاهر می شود
11-در سن سه ونیم سالگی میل دارد مرکز توجه باشد واگر توجه به شخص دیگری معطوف شود حسادت می ورزد
12-در سن سه ونیم سالگی بی ثبات و ناپایداراست(مثلا یک دقیقه بسیار خجالتی ودقیقه بعد بسیار پررو است)
13-در سن سه ونیم سالگی علاقه کودک از مادر به پدر منتقل می شود وپدر مظهر کمال ترقی می گردد
خصوصیات اجتماعی
بیشتر در کنار کودکان دیگر به بازی مشغول می شود ولی با آنها بازی نمی کند
برای کمک کردن در وظایف روزمره اظهار تمایل واستقلال می کند
علاوه برگرفتن به بخشیدن و دادن وسایل خود به دیگرلن علاقه نشان می دهد
از دستورات دیگران اطاعت می کند
کتاب : مراحل رشد وتحول انسان ، دکتر محمد رضا شرفی
اگر کودک به خوردن بعضی از غذاها علاقه نشان نمی دهد چه باید کرد؟
اگر کودک علاقه کافی برای خوردن بعضی از انواع غذاها ندارد مادر باید آن غذا را به روشهای مختلف درست کند تا همان ماده غذایی با مزه و طعم جدید مورد استفاده کودک قرار گیرد و اگر باز هم از خوردن امتناع کرد می توان از جانشین های آن ماده غذایی استفاده نمود.
بعضی از مادران شکایت دارند که کودکشان گوشت تکه یا تخم مرغ نمی خورد و یا شیر کم می خورد و یا شیرینی زیاد طلب می کند. در زیر چند پیشنهاد برای راهنمایی این مادران آورده شده است.
کودکانی که گوشت تکه ای نمی خورند
بهتر است گوشت را به قطعات بسیار کوچک و ریز تقسیم کنید که بخوبی پخته شود مثلاً بصورت حلیم گندم درآید.
قطعات بسیار ریز گوشت را مخلوط با حبوبات کاملاً بپزید و نرم کنید همراه با یک قاشق غذاخوری و روغن زیتون و یک قاشق مرباخوری آب لیموترش یا آب نارنح تازه به کودک بدهید.
گوشت چرخ کرده را بصورت کوفته قلقلی درآورید یا بصورت مخلوط با گوجه فرنگی بجای سس روی ماکارونی بریزید یا کتلت ( مخلوط گوشت و سیب زمینی و تخم مرغ) به شکلهای کوچک و زیبا تهیه کنید و یا بصورت مخلوط با آب گوجه فرنگی و لوبیا وبرنج ( لوبیا پلو) بپزید.
از گوشت مرغ یا ماهی استفاده کنید.
اگر کودک هیچ یک از انواع گوشت را نمی خورد از جانشین های آن استفاده کنید مثل زرده تخم مرغ،‌سفیده تخم مرغ، عدس، پنیر با بادام یا گردو ، لوبیا چیتی پخته شده ، بادام زمینی بدون پوست ، شیر و ماست.
برنج را در آب گوشت یا مرغی که می پزید بریزید و بصورت کته نرم ، با انواع سبزی ها و یا عدس، به او بدهید.
کودکانی که اصلاً گوشت نمی خورند باید از نظر دریافت آهن مورد توجه باشند.
اگر تخم مرغ سفت شده را نمی خورند
تخم مرغ سفت شده را با کمی کره یاشیر نرم کنید.
زرده و سفیده تخم مرغ را بزنید و داخل سوپ بریزید و بگذارید چند جوش بزند.
زرده و سفیده تخم مرغ را با کمی شیر ( 2 قاشق غذا خوری) مخلوط کرده و در روغن بپزید ( خاگینه)
سیب زمینی پخته شده و تخم مرغ سفت شده را رنده کنید و به آن کمی کره یا روغن زیتون بزنید ( تقریباً مثل سالاد اولویه ولی بدون سس مایونز) / یا به آن ماست و روغن زیتون یا کمی شیر اضافه کنید.
تخم مرغ را بزنید و با نصف استکان ماست در ته قابلمه ای که برای او کته درست می کنید بریزید. ( مثل ته چین).
ماکارونی را بپزید آبکش کنید یک تخم مرغ را بزنید و با یک استکان شیر مخلوط کنید، کمی پنیر در آن رنده کنید و با ماکارونی دم کنید.
تخم مرغ را بزنید و با کمی خامه و آبلیمو به سوپ او اضافه کنید و بگذارید بپزد. ( از مصرف تخم مرغ خام یا نیم پز پرهیز کنید)
اگر شیر مادر یا هیچ شیردیگری را نمی خورند
ماست را جانشین شیر کنید و دوغ و ماست را در وعده های غذای کودک بگنجانید.
در بعضی از غذاها از شیر استفاده کنید مثلاً آرد و کره و شیر را به سوپ اضافه کنید.ماکارونی و شیر و پنیر درست کنید. به کودک شیربرنج و فرنی بدهید.
با شیر و کره و پنیر و کمی آرد، سس درست کنید روی ماکارونی یا روی سبزیهای پخته شده بریزید.
اگر سبزی یا میوه نمی خورند
کودکان ممکن است در این سن یک نوع میوه یا سبزی را نخورند و نوع دیگر را بهتر بپذیرند هر کدام را که بهتر می خورند بیشتربدهید اما گهگاه سبزیها یا میوه هایی را که نمی خورند باز امتحان نموده و پیشنهاد کنید.
سبزیهایی مثل کرفس و هویج را بپزید. ( نه خیلی زیاد که له شود بلکه کمی ترد باشد) و بگذارید کودک آنرا با دست بردارد و بخورد.
سبزیها را ریز کرده و در سوپ او بریزید.
کمی ماست چکیده برروی سبزیهای پخته بریزید یا سبزی را با نان و پنیر به او بدهید.
اگر میوه نمی خورد ، آنرا رنده کرده یا به تکه های کوچک تقسیم کنید و با کمی خامه یا ژله به او بدهید . ( مثل سالاد میوه) یا در تهیه ژله به جای آب، آب میوه بریزید یا ژله درست کنید و تکه های بسیار کوچک میوه را به ژله اضافه نمایید. ( فراموش نکنید میوه و سبزیها را قبل از مصرف خوب شسته و ضد عفونی نمایید.)
اگر شیرینی زیاد می خورند
چون عادت به خوردن مواد شیرین از کودکی ایجاد می شود. لذا برای پیشگیری از ایجاد این عادت باید:
خرید شیرینی و درست کردن غذاهای شیرین را کاهش دهید.
در غذاهای شیرینی که تهیه می کنید ، از شکر کمتری استفاده نمایید.
مواد شیرین مثل بستنی و شکلات را به عنوان جایزه به کودک ندهید بلکه مقدار کمی از آن را جزو برنامه غذاییش بگذارید.
مراقب دندانهای کودک نیز باشید و بعد از مصرف مواد شیرین حتماً دندانهای او را مسواک بزنید.
ویژگیهای سنی خردسالان و میزان تواناییهای آنها در سنین مختلف
در 3 سالگی
رشد جسمی:
بدست آوردن تعادل نسبی
ایستادن روی پنجه
بالا رفتن از پله پایین آمدن از پله به طوریکی از هر دو پا روی یک پله استفاده می کند
هماهنگی بیشتر بین دست و چشم
اختیار در حرکات دست، در حالیکه انگشتان هنوز مهارت کافی نیافته اند
رشد عقلی و ذهنی:
عدم درک نقطه نظرهای دیگران
درک نسبی بزرگی، کوچکی، کمی و زیادی اشیا بر حسب کمیت
بیاد آوردن تجربیات و خاطرات گذشته از طریق واژه ها ( اشیا و اشخاصی را که می بیند نام می برد)
غنی ساختن روزبروزخزانه لغات ( دایره لغات به 1000 کلمه می رسد. در ضمایر جمع ، از حرف ربط، تعریف و قیود می تواند استفاده کند )
دو یا سه رنگ را می شناسد می تواند نام ببردو آنها را جور کند
شناختش بیشتر بر اساس تجربیاتی است که از طریق حواس پنچگانه خود کسب کرده است
خود مدار است؛ مشکل می تواند نقطه نظری غیر از آنچه که مربوط به خودش است داشته باشد.
درک مفهوم اعداد یک و دو در او پیشرفت کرده است . اعداد را می شمارد ، ولی نمی تواند ترتیب آنها را حفظ نماید
تقلیدگر است
تجسم جهان بوسیله تصاویر ذهنی و نمادها ( سمبل ها )
رشد اجتماعی:
گرچه میل دارد با بچه های دیگر به بازیهای ساده بپردازد، اما بیشتر تمایل دارد در کنار کودکان دیگر بازی کند نه با خود آنها.
میل به تصاحب وسایل
دوست دارد رهبر باشد
رشد عاطفی:
بی ثباتی و ناپایداری؛ گاهی خجالتی، کم حرف و ساکت و گاهی پر حرف، شلوغ و بی پرواست.
دوست دارد مورد توجه باشد.
علاقه کودک در این سن از مادر به پدر منتقل شده و پدر برای او مظهر کمال می گردد.
تخیلات بسرعت در حال رشد است . حرفهای خیالی او دال بر تخیلات قوی و خلاقیت اوست. لذا حرفهای دروغ او بعلت دروغگویی نیست ، بلکه منشا آن خیال پردازیهای کودک است.
ویژگیهای سنی خردسالان و میزان تواناییهای آنها در سنین مختلف
در 4 سالگی
رشد جسمی:
حرکات بدن هماهنگی بیشتری می یابد .
از پله ها با یک قدم پایین می رود
لی لی می کند، با مهارت دو چرخه می راند و دور می زند.
بین حرکات دست و چشم و انگشتان هماهنگی بیشتری بوجود می آید؛ این هماهنگی کودک را وادار می سازد تا اشیا را بهتر بگیرد. می تواند توپ را بگیرد و پرتاب کند.
فعالو پر انرژی است. فعالیتی که منجر به حرکات بدنی می شود ، دوست دارد.
زود خسته می شود.
براحتی کارهای شخصی مانند لباس پوشیدن و کفش به پا کردن، شستن دست و صورت و مسواک زدن را می تواند انجام دهد.
می تواند مداد دست بگیرد و خطوطی را ترسیم کند.
رشد اجتماعی:
کودکان دیگر را در اموال خود شریک می کند.
برای خود دوستانی پیدا می کند.
به بازیهای گروهی علاقه پیدا می کند.
بیشتر دوست دارد با هم جنس و هم سن خود بازی کند.
رشد عاطفی:
مهربان است
متمرد و سرکش است.از دستورات سرپیچی می کند زیر قولش می زند، ولی زمانی دیگر حالت تسلیم و اطاعت در او پیدا می شود ، کودکی مطیع و سر براه می گردد.
گاهی پر توقع است؛ اگر به حرفش گوش ندهید از نظر او ظالم هستید.
رشد ذهنی و عقلی:
هم چنان خود مدار است و این خود مداری بصورت طرح سوالات مکرر ابراز می شود
نقطه نظرهای دیگران را به خوبی درک نمی کند.
از فهمیدن رابطه بین کل و جز عاجز است
معنی لغات را می پرسد
قدرت تقلید در او زیاد می شود.
دایره لغاتش به 1500 کلمه می رسد
اسم ، جنس ، سن و آدرس خود را می داند.
به آسانی قادر است چهار رنگ را کاملاً جور کند
اشیا را به طور صحیح می تواند بشماردو نام ببرد.
از بازیها برداشتی هوشیارانه دارد.از این رو می تواند زمان بیشتری را به یک بازی اختصاص دهد.
رفتار با کودک / زهرا معتمدی